Biodiversiteit 4mn
Verhalen over eieren, voortplantingsstrategieën bij zeedieren
Het ei of de vis, wat was er eerst? Een kort overzicht van eieren en voortplantingsstrategieën bij zeedieren.
Vis-, pinguïn-, haaien- en roggen-eieren: in Nausicaá worden elk jaar duizenden eieren gelegd, wat resulteert in honderden geboortes in het aquarium.
Maar hoe ziet een roggenei eruit? Leggen haaien eieren? Zorgen vissen voor hun eieren? Is voortplanting altijd geslachtelijk? Hoe verzamelt het team van verzorgers van Nausicaá de viseieren? Wat gebeurt ermee? Worden er vissen gekweekt in Nausicaá?
Hier zijn enkele antwoorden!
Eieren in overvloed
De meest voorkomende voortplantingswijze bij vissen is ovipaar, wat betekent dat vissen eitjes leggen. Tijdens het bezoek aan de Haute Mer worden bijvoorbeeld duizenden eitjes gelegd. Bij vissen en koralen geven mannetjes en vrouwtjes hun geslachtscellen - eicellen en sperma - op een gesynchroniseerde manier vrij en vindt de bevruchting willekeurig plaats.
Deze strategie van grote aantallen zorgt voor het voortbestaan van soorten die in scholen leven, zoals sardines, die tot 60.000 eitjes kunnen leggen. Hun eitjes zijn pelagisch, wat betekent dat ze als plankton aan het oppervlak drijven en ten prooi vallen aan andere soorten die zich ermee voeden.
De ouders planten zich voort, maar geven niets om hun nakomelingen.
Overtuigend zorgzame ouders
Een nest voor het leggen en broeden van eieren
Bij andere soorten zijn de eitjes benthisch, wat betekent dat ze op de bodem terechtkomen en daar blijven dankzij een kleverige substantie die ze aan een rots vasthecht.
De vrouwtjes leggen de eitjes, die door de mannetjes worden bevrucht.
Zo legt de clownvis zijn eitjes op een vlak oppervlak en voorziet hij de eitjes van zuurstof door met zijn vinnen te wapperen tijdens de broedtijd. Bij de koningsgramma, een kleine tweekleurige tropische vis, bereiden de mannetjes de broedplaats voor. Ze bewaken de eitjes tot ze uitkomen en onderhouden het nest.
De mannetjes van de blauwgroene juffertje Chromis viridis zijn eveneens betrokken bij het broeden. Ze maken het nest klaar voor het leggen van de eitjes, dat door meerdere vrouwtjes wordt gedeeld. Er worden veel eitjes gelegd, die binnen 2 tot 3 dagen uitkomen.
Bij de gevlekte lipvis bouwt het mannetje het nest met algen en de eitjes die het vrouwtje legt, hechten zich daar onmiddellijk aan vast.
Bij de wolfpaling omringen het mannetje en het vrouwtje om beurten de eitjes om ze te beschermen.
Bij de zwartvoetpinguïns
Pinguïns planten zich voort via geslachtsgemeenschap en interne bevruchting. Koppels die een ei hebben gelegd, broeden dit gedurende 40 dagen uit en zorgen daarna wekenlang voor het pinguïnkuiken. Als een koppel twee eieren heeft gelegd, kan één ei aan een ander koppel worden toevertrouwd, dat ervoor zal zorgen alsof het zijn eigen ei is.
Een heel zorgzame vader
Bij sommige vissoorten draagt het mannetje actief bij aan het voortbestaan van zijn soort en het uitbroeden van de eitjes.
Het is namelijk het mannetje van de zeepaardjes dat de door het vrouwtje gelegde eitjes in zijn zak draagt en de babyzeepaardjes ter wereld brengt.
De Banggaï-apogon houdt de eitjes tijdens de broedtijd in zijn bek, waardoor hij in die periode niet kan eten.
Hetzelfde geldt voor het mannetje van de arowana, dat leeft in de onderwaterbosruimte van Nausicaá. Hij houdt de bevruchte eitjes in zijn bek, die een schuilplaats vormt voor de jongen.
Eieren van haaien en roggen
Bij haaien en roggen is er niet zoveel voorzichtigheid gebod
Na de paring leggen de vrouwtjes van bepaalde soorten haaien en roggen namelijk eitjes, een keratinekapsel waarin het embryo zich ontwikkelt.
De incubatietijd varieert per haaiensoort, van ongeveer vier maanden voor zebrahaaien tot twaalf maanden voor luipaardhaaien.
Hetzelfde geldt voor gekrulde roggen, bruine roggen en hondshaaien, waarvan de vrouwtjes rechthoekige eitjes leggen.
Aan de hoorns op elke hoek van het ei kunnen de verschillende rogsoorten worden onderscheiden en geïdentificeerd, terwijl het erg moeilijk is om een vissoort te herkennen aan de hand van zijn ei!
Wat doen de verzorgers van Nausicaá met al die eieren?
In Nausicaá verzamelen aquaristen de eitjes in verschillende bassins van het aquarium en laten ze uitbroeden in de aquariumreserves. Na het uitkomen begeleiden de teams de groeifasen van de vissen totdat ze groot genoeg zijn om naar de verschillende tentoonstellingsruimtes te gaan.
Zo zijn er koningsselenes (Selene vomer), maar ook vleermuisvissen (Platax orbicularis), sardines (Harengula clupeola), Haemulon sp en palometa (Trachinotus goodei), maar ook Gnathanodon speciosus en blauwgestreepte snappers (Lutjanus kasmira) in onze reservaten geboren.
Door de kweek van bepaalde soorten te ontwikkelen, zet Nausicaá zich in voor het behoud van de biodiversiteit.