Wat zijn de verschillen tussen alken en pinguïns?

De ene vliegt en de andere niet! Hoewel het Engelse woord penguin verwijst naar zowel de vogels die op het noordelijk halfrond als op het zuidelijk halfrond leven, spreken we in het Nederlands over pinguïns en alken.

Zijn het dezelfde dieren en dezelfde soort, of zijn er verschillen? Hoe kun je ze duidelijk onderscheiden? En waar leven deze vogels, in het Noordpoolgebied, op de Zuidpool of elders?

Alken zijn zeevogels die op het noordelijk halfrond voorkomen. De Alca torda, die lijkt op een pinguïn, is een kleine vogel die 35 tot 45 cm groot kan worden.

Deze alken komen voor van het noordpoolgebied tot het westelijke Middellandse Zeegebied en de Noord-Atlantische Oceaan, en ze nestelen zich op kliffen of langs rotsachtige kusten. In de winter vinden we de Alca torda langs de Opaalkust, waar deze trekvogels passeren.

Alken leven in groepen en broeden in kolonies. Tot de familie van de Alcidae behoren ook de kleine alken, zeekoeten, Aethia en papegaaiduikers.

Alken kunnen vliegen, in tegenstelling tot pinguïns!

Met hun vleugels kunnen ze zich ook onderwater voortbewegen om hun prooi te achtervolgen. Het zijn snelle zwemmers, maar ze kunnen maximaal twee minuten onder water blijven. Ze voeden zich met kleine vissen, kreeftachtigen en zeewormen.

Pinguïns

Pinguïns behoren tot de familie Spheniscidae en hebben niets met alken te maken!

Er leven achttien soorten pinguïns op het zuidelijk halfrond, maar niet allemaal op de Zuidpool.

Zo leven de zwartvoetpinguïns, die je in Nausicaá kunt zien, in Zuid-Afrika!



Zowel de keizerspinguïn (Aptenodytes forsteri) als de koningspinguïn (Aptenodytes patagonicus) leven op Antarctica, maar de magelhaenpinguïn en de humboldtpinguïn komen voor in Zuid-Amerika, en de dwergpinguïn in Nieuw-Zeeland.



De dwergpinguïn lijkt op de alk, met zijn grootte van 34 tot 42 cm. De keizerspinguïn is de grootste van de pinguïns en kan een grootte bereiken van 130 cm. De IUCN klasseert de keizerspinguïn als een bijna bedreigde soort.

Vanwaar deze verwarring tussen pinguïns en alken?

Met hun witte buiken en zwarte ruggen konden pinguïns verward worden met reuzenalken, een soort alken die tot meer dan 80 cm groot konden worden en die uitstierven in 1844.



De verwarring komt ook voort uit het gebruik van het woord penguin in het Engels, pingüino in het Spaans en Pinguin in het Duits.

Doordat de vleugels van pinguïns heel klein zijn, kunnen ze niet vliegen. Maar ze zijn wel uitstekend aangepast om te zwemmen. Op het land zijn ze onhandig en traag, maar ze zijn opmerkelijk wendbaar en snel in het water. Hun vleugels gebruiken ze dan als vinnen en hun poten met zwemvliezen als roer.

Pinguïns kunnen een kwartier onder water blijven, de keizerspinguïn kan tot een diepte van 500 m duiken, en de dwergpinguïn haalt al zwemmend een snelheid van 35 km/u.

Toch niet zo onhandig dus!

Meer informatie over de pinguïns in Nausicaá 

Wist je dit? Om gelukkig te leven, leven we beter apart!

De pinguïns lijken de formule van de eeuwige liefde te hebben gevonden. De zuidelijke rotspinguïn dan toch!

Volgens een onderzoek onder rotspinguïns op de Falkland- of Aucklandeilanden leven de paren slechts enkele maanden samen, tijdens de broedtijd en de eerste paar maanden van hun jongen. Maar het jaar daarop ontmoetten ze elkaar opnieuw!

Ook zwartvoetpinguïns blijven hun partner trouw. Sinds hun aankomst in Nausicaá in 2006 werden meer dan twintig babypinguïns geboren.

Alken en pinguïns hebben iets gemeen: het zijn allebei bedreigde diersoorten.

Omdat ze op het water leven zijn pinguïns en zeekoeten kwetsbaar voor olievervuiling. Schipbreuken en de bijbehorende olielozingen zijn fataal voor deze zeevogels.

In 2002 heeft de schipbreuk van de Prestige de populatie zeekoeten in Spanje gedecimeerd.

Klimaatverandering vormt ook een bedreiging voor deze vogels. Door de klimaatverandering verdwijnen de vissen waar zwartvoetpinguïns zich mee voeden uit hun gebruikelijke jachtgebied. De pinguïnouders moeten daarom steeds verder zwemmen om voedsel voor de kuikens te halen, en veel van de jongen sterven van de honger in afwachting van hun terugkeer.

Zowel olievervuiling, toerisme, verstedelijking van de kusten, bijvangsten in de visserij als overbevissing van de vissoorten die pinguïns eten, hebben grote gevolgen gehad voor hun populatie.

Nausicaá draagt bij aan de instandhouding van zwartvoetpinguïns door deel te nemen aan een Europees fokprogramma voor pinguïns en door natuurbeschermingsacties van de Zuid-Afrikaanse vereniging SANCCOB te ondersteunen.